21 Ara 20232 dakikada okunur

YENİ GÜN-TANHA-NARDUGAN

Güncelleme tarihi: 22 Ara 2023

Nardugan eski Türkler'de yeni yıl bayramıdır. Nar güneş, dugan, tugan doğan nardugan doğan güneş, Türklerde "güneşin yeniden doğuşu" anlamına gelmekte. Nardugan, her yıl 22 Aralık'tan sonra gelen ilk dolunayda kutlanır. 21 Aralık günü en uzun gece olup ardından günler uzamaya başlar. Bu yüzden 22 Aralık günü Türkler için çok önemlidir ve bu günü takiben ilk dolunayın çıktığı ilk gün yeni yılın ilk günüdür.

Eski Türklerdeki mitolojik inançlara göre gece ile gündüz sürekli savaşırlarmış. Yine böyle bir 21 Aralık'taki savaşta uzun süren mücadele sonucunda gündüz geceyi yenmiş ve ardından yeni bir güçlü güneş doğmuş. Tek Tanrı'ya inanan Sibirya, Orta Asya Türkleri yeni doğan, güçlü o güneşi zaferin simgesi olarak algılarlar ve sevinçle karşılarlar. Onlara göre yer yüzünün tam göbeğinde Akçaçam Ağaçları olduğu ve o ağaçların uzandığı noktada Yüce Tanrıları Ülgen'in insanları izlediğini düşünürler.

Güneşin yeniden doğuşunu Türkler yeni bir başlangıç, yeni umut, yeni hedefler olarak düşünürler. Yüce Ülgen'den de bu yeni umudu insanlara yeniden bağışladığı için ona minnet ederek, o ağaçların altında sevinç ve mutluluklarını paylaşmışlar. Ağacın dibine de Ülgen için en sevdikleri hediyeleri armağan olarak koymuşlardır.

Bu ağaçların insanlarla Tanrının arasındaki bağı sağladığı düşünülmüş. Böylece bu ağaçlar kutsal sayılmış ve insanların mutluluklarını, sevinçlerini Tanrıyla paylaştığı en önemli nokta olarak benimsemişler. Eski Türklere ait bu geleneksel inanışın izleri tüm Avrasya Coğrafyası diye niteleyebileceğimiz Sibirya, Orta Asya, Anadolu Türkleri'nde olduğu gibi diğer Türk boylarının da el sanatlarına ve kültürel miraslarına yansıtıldığı malumdur.

Zaman içinde tüm Türkler, ölümsüzlüğün simgesi olan ve Türk Mitolojisi'ne göre tüm insanların türediği ağaç olan Akçaçam Ağaçlarını süslemişler ve altında çeşitli geleneksel oyunlar oynamışlar, kopuz, dombra, saz eşliğinde şarkılar söylemişler ve eğlenceler düzenlemişler.

Bu geleneğin kökeninin Avrasya Coğrafyasına göçlerle yayılmış olan kadim Türk Kültürü olduğu bilinir. Geleneğin zamanla farklı nedenlerle Mezapotamya'ya göçen Sümerler'e Türklerden geçtiği oradan da Anadolu ve Kuzey Karadeniz aracılığıyla Avrupa ve Eski Roma'ya kadar uzandığı ve günümüze kadar gelip günümüzdeki 1 Ocak yılbaşı ve Noel'in temelini oluşturduğu düşünülmektedir.

Ayrıca, Türklerdeki Paktıgan ve Koçagan bayramlarıyla da eş anlamdadır. Tatarlar bu bayrama "Koyaş Tuğa'', yani «Güneş Doğan» günü derler, Başkurtlar, Udmurtlar ''Nardugan'' veya ''Mardugan'', Mişer Tatarları «Raştua», Çuvaşlar "Nartavan'' ya da ''Nartukan'', Zırizyalar ''Nardava'', Mokşalar ''Nardvan" olarak adlandırırlar. Yakutlar ise ''Tanha Günü'' olarak adlandırır.

Shurubu Kayhan

(1989-1994, Lisans, Kırgız Devlet Milli Üniversitesi,(1995-2001); Doktora, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Halk Bilimi; Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi

Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü, Türk Halk Edebiyatı Anabilim Dalı.)

Maltepe Yaşar Kemal Kültür Merkezi'nde Maltepe Belediyesi ve Ön Türk Akademisi girişimiyle düzenlenmiş bir etkinlik yapıldı bugün, bence çok güzel ve anlamlı olmuş 🙏👍Yakutistan ve Kazakistan'dan gelmişler, çeşitli gösteri ve ritüeller yapıldı. ''Biz Türkler yalnızca Anadolu'da değiliz çok geniş bir coğrafyadayız ve ortak çok yönümüz dilimiz ve geleneklerimiz var; öz kültürümüzü ve tarihimizi daha yakından tanımalıyız'' teması işlendi.

Emeği geçen ve bu etkiliği hazırlayanları canı gönülden tebrik ediyorum.

21 Aralık Yeni Gün, Nardugan Bayramı kutlu olsun 🙏🧿

Etkilikten bazı kareler :

Dilek Ağacı